Sağlıklı bir kalçada, kıkırdak adı verilen doku, kemiklerin birbirleri üzerindeki hareketlerine ve kaymalarına yardımcı olur. Bu kıkırdak aşınırsa veya hasar görürse, kemikler sıyrılarak kabalaşır ve şeklini kaybeder. Altta yatan çeşitli hastalıklardan kaynaklanan tüm kalça artrit formları, sonunda kemikte kemiğe sürtünmeye ve eklemin tahrip olmasına yol açan kalça ekleminin kıkırdak kaybını içerir.
Kalça protezi, kalça eklem kıkırdağının aşındığı (osteoartrit-kireçlenme) veya kalça eklem çevresinde oluşan kırıklar sonucu ekleminin bozulduğu durumlarda, uzun yıllardır uygulanan düzeltici bir ameliyattır. Bu ameliyatla kıkırdağın bozulmuş olan kısımları, altındaki kemiğin bir kısmı da içine alınarak geometrik bir şekilde çıkarılır ve çeşitli metallerden oluşan protez ekleme yerleştirilir.
Protez iki metal parçadan ve aralarında yer alan, metal-plastik, seramik veya metal metal yüzey parçalarından oluşur. Böylece normal kalça eklem hareketlerini taklit eden metal bir eklem elde edilir.
Kalça protezi ameliyatının temel gerekliliği ağrıdır. Genellikle ağrı nedeniyle hastalarda günlük işlevlerde kısıtlılık, kalça hareketlerinde azalma, yürüme ve merdiven inip çıkma sırasında zorluklar ortaya çıkar. Ancak öncelikle ağrının nedeni araştırılır ve ameliyat dışı tedavilerle ağrı ve işlev kısıtlılığı giderilmeye çalışılır. Diğer yöntemler denendikten sonra yanıt alınamıyorsa protez ameliyatı gerekebilir.
Kalça eklem kıkırdağının bozulduğu, sebebi bilinmeyen osteoartrit (kireçlenme) durumlarında, yine kıkırdak aşınmasına yol açan eklem içi kırıklar, şekil bozukluklarına bağlı kalça eklem ekseninin bozulmasına neden olan hastalıklar, romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklar, kemik ölümü (osteonekroz) ve kalça ekleminde diğer tedavilerle sonuç alınamayan ve sürekli ağrıya yol açan hastalıklarda yapılabilir. Kalça protezinin kesin olarak uygulanmaması gereken durum ise diz çevresindeki aktif iltihap varlığıdır.
Kalça protezi ameliyatı sonrasında hastalar genellikle ilk 24 saat içerisinde yürütülmektedir. 1 veya 2 günlük hastane yatışı sonrasında, taburculuk mümkün olabilmektedir.